نازایی ادبیات در دوران گست
نازایی ادبیات در دوران گست
با نگاهی به آثار احمد محمود و هوشنگ گلشیری
اسد سیف
نشر باران، 2022
آنجا که گسست در ادبیات رخ میدهد، نقد ادبی نیز گام به بیراهه میگذارد. نقدِ مغشوش به اغتشاش در تولیدات ادبی دامن میزند.
...
هر گسستی را بنیانی است که شناخت آن میتواند افق نگاه ما را به موضوع گستردهتر گرداند. بخشهای نخست این کتاب در این راستا نوشته شدهاند. پیش از آنکه بخواهم آن را با خوانندهای در میان بگذارم، کندوکاوی بوده است شخصی تا علت حضور ادبیات ایران را در چنین موقعیتی بازیابم.
...
به نظر من «انسان ایرانی» زاده این نظام است. آموزش و پرورش او بازمیگردد به نظام فکری همین نظام. او در فرهنگ حاکم بر کشور بالیده، از آن تغذیه نموده و آن را بازتولید کرده است. این انسان آموخته که در هراس حاکم، «من» خویش را همیشه پنهان دارد. پیش از آنکه سانسور شود، خودسانسوری کند. فکر خویش بر زبان نراند و ذهن خود آشکار نکند. و مهمتر از همه؛ از شک علمی دور شود.
از مقدمه نویسنده
اسد سیف در سال 1956 (1335) در بندر انزلی متولد شد. در دانشسرای تربیت معلم لاهیجان «تعلیم و تربیت» خواند و معلم شد. سپس تحصیل را در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز ادامه داد و در رشته جغرافیای انسانی و اقتصادی فارغالتحصیل شد. پس از انقلاب، در پی فعالیتهای سیاسی، روزنامهنگار شد. در سال 1361 به ناگزیر از کشور گریخت. او هماکنون در آلمان زندگی میکند. از اسد سیف کتابهای زیر منتشر شده است:
اسلامینویسی (بررسی دو دهه ادبیات حکومتی در ایران)، نشر باران، سوئد 1999، ذهن در بند، نشر باران، سوئد 2002، زمینه و پیشینه اندیشهستیزی در ایران، چاپخانه باقر مرتضوی، کلن 2004، عشق در ادبیات داستانی ایران در تبعید، انتشارات فروغ، کلن 2008، من و شهرزاد و دُنکیشوت، چاپخانه باقر مرتضوی، کلن 2015، طنز در ادبیات داستانی ایران در تبعید، چاپخانه باقر مرتضوی، کلن 2017، کتابی برای کتابها، نشر مهری، لندن 2018، دگرباشان جنسی در ادبیات تبعید ایران، نشر مهری، لندن 2019
نویسنده در این کتاب به آثار هوشنگ گلشیری و احمد محمود پرداخته است
پیشگفتار
سرگذشت رمان در ایران
سیر فکری رمان در ایران
نگاهی کوتاه به سانسور در ایران امروز
گسستهای ادبی و نقش آن در روند تکامل ادبیات داستانی
داستان و انتظار از آن
رنج نسلها
احمد محمود؛ از همسایهها تا درخت انجیر معابد
دیدار؛ داستان پایان یک نسل
احمد محمود و گسست نسلها
آدم زنده
درخت انجیر معابد؛ نمونهای از یک گسست
بلورخانم؛ شخصیتی که کشته شد
هوشنگ گلشیری؛ از فتحنامه مغان تا جننامه
فتحنامه مغان؛ داستان انقلاب
آینههای دردار؛ داستان مردمانی که قربانی میشوند
شاه سیاهپوشان نظامی
جادو و جادوگری و خرافه
جننامه؛ پیروزی خرافه بر علم