کوچه شامپیونه

نویسنده: حسام، محسن
978-91-85463-43-5شابک:
نوع جلد: گالينگور
ناشر: نشر باران
تعداد صفحات: 426
تعداد جلد: 1
سال چاپ: 2011
سایز کتاب: رقعي
ویرایش: اول
مکان: استكهلم
وزن: 600

کوچه شامپیونه مجموعه داستان «کوچه شامپیونه»، کاری از محسن حسام نویسنده ساکن پاریس به‌تازگی در 430 صفحه توسط نشر باران در سوئد منتشر شده است. این مجموعه به دو بانوی ادبیات ایران، «سیمین بهبهانی» و «سیمین دانشور» تقدیم شده است. کتاب «کوچه شامپیونه»، شامل بیست داستان در شش فصل تحت عنوان‌ «پشت دیوار بلند مه»، «پاییز، برگریزان»، «شبانه‌ها»، «وداع با جهان مردگان»، «برگ‌های مرده» و «وداع با پاریس» است. نویسنده در فصل «پشت دیوار بلند مه»، در هردو داستان‌ «اسکله» و «جاده»، فضایی بومی را توصیف کرده است. از ویژگی‌های این فصل یکی استفاده از عبارات و واژه‌های گیلگی است که به غنای اثر افزوده است. در فصل دوم «پاییز، برگریزان»، پنج داستان به نام‌های «شیدا»، «قدسی‌خانم به خانه برنمی‌گردد»، «اورژانس»، «هتل بل‌ویل» و «در محاق» ارائه شده است. داستان‌های این فصل به زندگی شخصیت‌های ایرانی در کشور فرانسه می‌پردازد و رویدادها نیز اغلب در شهر پاریس می‌گذرند. فصل سوم «شبانه‌ها»، هفت داستان را دربرگرفته است به نام‌های: «ملاقات»، «انتظار»، «مفقودالاثر»، «فاخته»، «خورشید کوچک ما»، «شبح» و «بازداشتی». فضای داستان‌های این فصل، فضای دهه 60 است و به زندانیان سیاسی در زندان‌های حکومت اسلامی می‌پردازد. در فصل «وداع با جهان مردگان»، سه داستان «معبد»، «درخت» و «رقص در مهتاب»، فضایی افسانه‌ای-اسطوره‌ای دارند. فصل «برگ‌های مرده» با دو داستان «کوچه شامپیونه» و «پرلاشز»، توصیف دقیقی است از لحظات و دقایقی که هدایت در منزل آخر خود در پاریس گذرانده بود و بالاخره فصل «وداع با پاریس» تنها شامل یک داستان بلند به نام «ژولیا روسو» می‌شود. مجموعه داستان «کوچه شامپیونه»، هم‌چون شمار قابل ملاحظه‌ای از ادبیات فارسی در تبعید، فضاها و تم‌های خواندنی‌ای را به ادبیات فارسی افزوده است. نویسندگان ایرانی در تبعید با نگاهی دقیق به زیستگاه جدید خود، فضاهایی را در آثارشان خلق کرده‌اند که فقط در تبعید و زیست در تبعید امکان شکل‌گیری آن بوده است. توصیف مناسبات کاری در غرب، شتاب جامعه صنغتی، آزادی جنسی، برابری زن و مرد، آزادی بیان و ... امکانی را برای نویسندگان فارسی زبان فراهم کرده است تا فضاهای جدیدی به ادبیات فارسی بیافزایند و در این میان از ویژگی‌های داستان‌های محسن حسام تاکید بر جدایی فرد از واحد خانواده، فردگرایی، تنهایی، دلتنگی، افسردگی و ازخودبیگانگی شخصیت‌های داستانی است. . به عنوان نمونه، نویسنده در داستان «ژولیا روسو»، مردی را توصیف می‌کند که صبح وقتی از خواب بیدار می‌شود درمی‌یابد که همه ساکنان ساختمان چندطبقه‌ای که او در آن زندگی می‌کند، آنجا را ترک کرده‌اند و او تنها مانده است؛ در ساختمانی با پنجره‌های کاه‌گل شده. داستان در ناحیه 14 پاریس اتفاق می‌افتد و راوی، خواننده را به طبقات مختلف ساختمان محل زندگی خود می‌برد. با ورود به هر اتاق، خواننده با دنیای صاحب آن آشنا می‌شود. راوی به مدد این داستان نقبی می‌زند به تاریخ معاصر فرانسه، جنگ جهانی اول و دوم و اشغال فرانسه توسط نازی‌ها و البته کشتار هزاران انسان. برخی از شخصیت‌های این داستان مهاجر هستند. نویسنده ازجمله ما را با شخصیت مهاجر پرتغالی در دوران دیکتاتوری «سالازار» آشنا می‌کند. به این ترتیب حتی خواننده‌ای که پاریس را ندیده است به واسطه توصیف‌های راوی با این شهر آشنا می‌شود. محسن حسام، متولد سال 1327 شهر رشت است. او از جوانی داستان می‌نوشت و در تبعید نیز با نشریات مختلف فرهنگی همکاری کرده است؛ از جمله «سایبان»، «کتاب جمعه‌ها»، «آفتاب»، «مکث»، «آرش»، «افسانه» و «باران» همکاری داشته است. محسن حسام بیش از 20 سال است که در پاریس زندگی می‌کند. نخستین رمان این نویسنده به‌نام «مهربانی و شیرین» در سال 1352 منتشر شده است. از دیگر آثار این نویسنده، به جز مجموعه داستان کوچه شامپیونه، ‌می‌توان کتاب‌های زیر را نام برد: پشت برچین (مجموعه داستان 1353)، پرنده در باد (داستان بلند 1355)، ملاقاتی‌ها (مجموعه داستان 1359)، قلعه‌نشینان (داستان بلند 1359)، ماهی در تور (پنج قصه برای کودکان 1359)، پرنده‌های کوچک بال طلایی من زیر چادر مادربزرگ (داستان بلند 1367)، قناری شاعر (قصه برای نوجوانان، 1369) و تبعیدی‌ها (رمان 1374) حاصل چندسال فعالیت این نویسنده است.